تفاوت‌های روکش PVC و LSZH

دو نوع روکش رایج، PVC (Polyvinyl Chloride) و LSZH (Low Smoke Zero Halogen)، هر کدام ویژگی‌های منحصربه‌فردی دارند که آن‌ها را برای کاربردهای مختلف مناسب می‌سازد. PVC به عنوان یک ماده ارزان و انعطاف‌پذیر، سال‌ها استاندارد صنعت بوده است، در حالی که LSZH با تمرکز بر ایمنی در برابر آتش و کاهش آلودگی‌های زیست‌محیطی، گزینه‌ای مدرن و ایمن‌تر به شمار می‌رود.

معرفی روکش PVC

روکش PVC، که از پلی‌وینیل کلراید ساخته شده، یکی از پرکاربردترین مواد عایق در صنعت کابل‌سازی است. این ماده مصنوعی سبک، نرم و انعطاف‌پذیر است و برای محافظت از هادی‌های مسی یا فیبری در برابر عوامل مکانیکی، رطوبت و جریان الکتریکی طراحی شده. PVC از دهه‌های گذشته در کاربردهای برقی و کنترلی استفاده می‌شود و به دلیل فرآیند تولید ساده، هزینه پایینی دارد.

با این حال، PVC حاوی هالوژن (مانند کلر) است که در صورت مواجهه با حرارت یا آتش، گازهای سمی مانند اسید هیدروکلریک (HCl) و دود سیاه غلیظ تولید می‌کند. این ویژگی آن را برای محیط‌های با تهویه ضعیف نامناسب می‌سازد، زیرا می‌تواند باعث آسیب به تجهیزات الکترونیکی (به دلیل خورندگی) و تهدید سلامت انسان شود. PVC معمولاً در رتبه‌بندی‌های ایمنی پایین‌تر مانند OFNR (برای riserها) قرار می‌گیرد و برای فضاهای عمومی با تهویه مناسب مناسب است.

معرفی روکش LSZH

LSZH یا “دود کم، بدون هالوژن”، یک ماده پیشرفته‌تر است که برای حل مشکلات ایمنی PVC توسعه یافته. این روکش از ترکیبات ترموپلاستیک یا ترموست (مانند پلی‌اولفین‌های اصلاح‌شده) ساخته می‌شود و ویژگی کلیدی آن، تولید دود کم (کمتر از 80% نسبت به PVC بر اساس استانداردهای بریتانیایی) و عدم آزادسازی گازهای هالوژنی سمی در هنگام سوختن است. LSZH سخت‌تر و خشن‌تر از PVC است، اما این سختی به دلیل افزودنی‌های مقاوم در برابر شعله، ایمنی بالاتری فراهم می‌کند.

دو نوع اصلی LSZH عبارتند از:

• ترموپلاستیک LSZH: انعطاف‌پذیرتر، مناسب برای کابل‌های ارتباطی، با دمای کاری 70-90 درجه سانتی‌گراد.
• ترموست LSZH (کراس‌لینک‌شده با پرتو الکترونی یا شیمیایی): مقاوم‌تر در برابر حرارت (تا 125 درجه سانتی‌گراد)، ایده‌آل برای کابل‌های قدرت و خودروهای الکتریکی.

LSZH با استانداردهایی مانند UL 1581، IEEE 1202 و EN 50363 سازگار است و در محیط‌های حساس مانند مراکز داده یا حمل‌ونقل عمومی، اولویت دارد. با این حال، جذب رطوبت بالاتر آن می‌تواند بر عملکرد الکتریکی تأثیر بگذارد، هرچند پیشرفت‌های اخیر این مسئله را کاهش داده است.

تفاوت‌های روکش PVC و LSZH

تفاوت‌های این دو روکش نه تنها در ظاهر، بلکه در عملکرد، ایمنی و هزینه مشهود است. جدول زیر خلاصه‌ای از این تفاوت‌ها را نشان می‌دهد:

این تفاوت‌ها بر اساس تست‌های استاندارد مانند UL VW-1 و IEC 60332 تأیید شده‌اند، جایی که LSZH عملکرد بهتری در کنترل شعله نشان می‌دهد.

مزایا و معایب روکش PVC و LSZH

کاربردها

در مقایسه با رتبه‌بندی‌های دیگر مانند OFNP (بالاترین ایمنی برای پلنوم) و OFNR (برای riser)، LSZH اغلب با OFNP هم‌خوانی دارد و PVC با OFNR.

روندها و نوآوری‌ها

با تمرکز جهانی بر پایداری، تقاضا برای LSZH در حال افزایش است. نوآوری‌هایی مانند ترکیبات کراس‌لینک‌شده با پرتو الکترونی، LSZH را مقاوم‌تر در برابر UV، روغن و حرارت کرده و آن را برای کاربردهای outdoor مانند کابل‌های خورشیدی مناسب ساخته. در مقابل، تولیدکنندگان PVC در حال توسعه فرمولاسیون‌های کم‌هالوژن هستند تا با مقررات سخت‌گیرانه‌تر مانند REACH همخوانی داشته باشند. گزارش‌های بازار نشان می‌دهد رشد سالانه 10% برای مواد کم‌انتشار مانند LSZH، به ویژه در ساخت‌وساز سبز و حمل‌ونقل.

نتیجه‌گیری

انتخاب بین روکش PVC و LSZH به عوامل ایمنی، بودجه، محیط و مقررات بستگی دارد. PVC برای پروژه‌های اقتصادی و کم‌ریسک گزینه‌ای عملی است، اما LSZH با ایمنی برتر و تأثیر زیست‌محیطی کمتر، آینده صنعت کابل شبکه را شکل می‌دهد. در ساختمان‌های مدرن، ترکیبی از هر دو (PVC برای بخش‌های عمومی و LSZH برای نقاط حساس) توصیه می‌شود. برای تصمیم‌گیری آگاهانه، مشورت با استانداردهای محلی و تست‌های عملی ضروری است. با پیشرفت فناوری، انتظار می‌رود LSZH به تدریج PVC را در بسیاری از کاربردها جایگزین کند و ایمنی را بدون افزایش چشمگیر هزینه ارتقا دهد.

نوآوران دیتا عرضه کننده تجهیزات و خدمات شبکه در ایران